Όλες οι ιστορικές περίοδοι έχουν αφήσει έντονα τα σημάδια τους στη γη της Σητείας. Μετά το σβήσιμο της μινωικής λάμψης η χώρα των Πραισίων συνέχισε μέσα σε εχθρικό περιβάλλον, αυτό των κατακτητών Δωριέων, τη μινωική της πορεία μέχρι που καταστράφηκε από την ισχυρή πόλη των Ιεραπυτνίων. Την ελληνική και ελληνιστική περίοδο διαδέχτηκε η ρωμαιοκρατία, αφήνοντας κι αυτή τα δικά της σημάδια. Οι ρωμαϊκές ιχθυοδεξαμενές, το ρωμαϊκό θέατρο στο Κουφονήσι, και άλλα ερείπια δείχνουν το πέρασμα των Ρωμαίων και τη σπουδαιότητα της επαρχίας κατά τους χρόνους αυτούς.
Η βυζαντινή περίοδος που ακολουθεί, σκαλίζει στο σώμα της περιοχής νέα φρούρια, καινούργιους οικισμούς, σπουδαία λιμάνια, μεγάλες και μικρές κατάγραφες εκκλησίες. Όσο κι αν αποτελούν εύκολη λεία πειρατών και ληστών η σητειακή γη και τα χωριά της συνεχίζουν μια πολιτισμική πορεία αδιάκοπη και σημαντική. Οι βενετσιάνοι - νέοι κύριοι του τόπου - θάβουν την προηγούμενη ιστορία κάτω από τα θεμέλια των δικών τους κτισμάτων και φροντίζουν να σφραγίσουν κι αυτοί ανεξίτηλα το πέρασμά τους.
Το φρούριο της Καζάρμας, οι διάσπαρτοι φεουδαρχικοί πύργοι, τα λαμπερά οικοδομήματα, οι νέοι οικισμοί που χτίζονται πάνω σε παλιούς ερειπωμένους, οι vigiliae και οι βάρδιες, τα μεγάλα αρχοντικά και οι πλούσιες επαύλεις, τα ισχυρά τείχη και τα πρόχειρα τειχίσματα, όλα αυτά είναι σημάδια μιας μακρόχρονης βενετσιάνικης εγκατάστασης που μπορεί να συναντήσει ο καθένας στο διάβα του.
Το ίδιο συνέβη και με τους διαδόχους των Βενετσιάνων, Οθωμανούς. Μόνο πως από αυτούς δεν έχουν απομείνει σημαντικά έργα πολιτισμού. Η ιστορία τους διατηρείται κυρίως σε γραπτά μνημεία, στα ονόματα των χωριών και των τοπωνυμίων στις ζωντανές παραδόσεις και στις λαϊκές ιστορίες που βρίσκονται βαθιά χαραγμένες στη μνήμη του σητειακού λαού.