Ο Δήμος της Σητείας γίνεται ο χώρος που αποκαλύπτονται θαυμάσιοι αρχαιολογικοί θησαυροί και χαρακτηρίζεται από επιβλητικά μνημεία του παρελθόντος. Τα μνημεία αυτά είναι σπαρμένα παντού και αποτελούν έργα πολιτισμών και ανθρώπων, όπως τα περίφημα ανάκτορα της μινωικής Ζάκρου, τα απομεινάρια της Ετεοκρητικής Πραισού, τα ερείπια του Πρωτομινωικού οικισμού στο ψαροχώρι του Μόχλου κ.α.

Οι δημιουργικές καταθέσεις των ανθρώπων της καθημερινής ζωής και του μόχθου φιλοξενούνται σήμερα στα Μουσεία, που δημιουργήθηκαν με περισσή φροντίδα και διατηρούνται από το Δήμο και τους πολιτιστικούς φορείς του Ο επισκέπτης της Σητείας εκπλήσσεται από την πληθώρα των αρχαιολογικών χώρων που συναντά. Οι ογδόντα θέσεις της μινωικής παρουσίας που φιλοξενεί στα χώματά της αποτελούν απόδειξη της μεγάλης ανάπτυξης κατά τους χρόνους της αυγής του πρώτου μεγάλου ευρωπαϊκού πολιτισμού.

Κι η φύση απλόχερη φάνηκε στις δωρεές της προς την επαρχία.
Σε κανένα άλλο τόπο δε συνδυάζονται τόσο αρμονικά οι αντιθέσεις όσο εδώ.
Τα ψηλά βουνά, τα οροπέδια, οι λόφοι, οι μικροί κάμποι, οι κοιλάδες, οι ρεματιές, οι χαράδρες, τα φαράγγια, τα σπήλαια και οι σπηλαιώδεις σχηματισμοί, οι απότομες και οι αμμώδεις ακτές, οι βατές και άβατες γωνιές της σητειακής γης, το αφρικανικό, το μεσογειακό και το ευρωπαϊκό τοπίο, το ήπιο, το βίαιο, το δροσερό, το ξηρό, το θερμό και το ψυχρό κλίμα συνθέτουν ένα μοναδικό φυσικό περιβάλλον που την πολυπροσωπία και την ποικιλία του, δύσκολα συναντά κανείς αλλού.

Τίποτα όμως πιο ζωντανό, τίποτα πιο θελκτικό και πιο αξιόλογο δεν υπάρχει από τη ζωντανή ντόπια παράδοση που ιερουργεί στις ψυχές των Στειακών, καθοδηγεί τη συμπεριφορά και χρωματίζει την πράξη και την ποιότητα της ζωής των ανθρώπων αυτής της γης. Στα πανηγύρια που γεμίζουν το πέρασμα του κάθε χρόνου, στις γιορτές και στις εκδηλώσεις που οργανώνονται από τους διάφορους φορείς του Δήμου, στις καθημερινές συντροφιές των κατοίκων και στις ευκαιριακές μα τακτικές συναντήσεις των μερακλήδων, θα συναντήσει ο επισκέπτης τη γνήσια διασκεδαστική διάθεση του χαρούμενου μινωίτη, του γνήσιου κι ασυννέφιαστου γλεντζέ, του ανεπιτήδευτου φίλου και πιστού υπηρέτη του Ξένιου Δία, του σύγχρονου δηλαδή Στειακού.

Η επαρχία της Σητείας είναι μια ολόκληρη Κρήτη, αλλά και μια άλλη Κρήτη ταυτόχρονα.